BUMİN KAĞAN

BUMİN KAĞAN
Göktürk devleti, ilk Türk imparatorluğu olan Hun (Xun) devletinden en az 7 yüzyıl sonra aynı topraklarda kurulmuşsa da doğrudan doğruya ''Türk'' adını taşıyan ilk devlet Bumin Kağan’ın kurduğu imparatorluktur. Bu bakımdan Bumin Kağan’ın Türk tarihindeki yeri ayrıdır.
Hükümdar oluşu
Bumin Kağan 551 yılında Prenses Chang'le ile evlenerek Batı Vey hanedanı ile akrabalık kurdu. 552'de Huai-Huang'ın kuzeyinde Cücenlere ağır ve ani bir darbe vurarak bu devleti ortadan kaldırdı. Daha sonra Ötüken merkezli Göktürk Kağanlığı'nı kurdu.

Bumin büyük başarıları sayesinde ''İllig Kağan'' unvanını aldı. Devletinin batı kanadının yönetimini küçük kardeşi İstemi Yabgu'ya verdi. Bumin Kağan'ın vefatının ardından yerine oğlu İssik Kağan geçti. İssik ölünce yerine kardeşi Mukan Kağan geçmiştir.

Kül Tigin yazıtları

Moğolistan'da Orhun nehri yakınlarında bulunan Kül Tigin Yazıtlarının doğu yüzünde; "Üstte mavi gök, altta yağız yer kılındıkta, ikisi arasında insan oğlu kılınmış. İnsan oğlunun üzerine ecdadım Bumin Kağan, İstemi Kağan oturmuş. Oturarak Türk milletinin ilini töresini tutuvermiş, düzenleyi vermiş. Dört taraf hep düşman imiş. Ordu salarak dört taraftaki milleti hep almış, hep tâbi kılmış. Başlıya baş eğdirmiş, dizliye diz çöktürmüş. Doğuda Kadırkan ormanına kadar, batıda Demir Kapı'ya kadar kondurmuş. İkisi arasında pek teşkilâtsız Göktürk öylece oturuyormuş." şeklinde Bumin Kağan'dan bahsedilmektedir.