Göksel köpekler.

Göksel köpekler

Birçok Gürcü tanrının, özellikle de Arhoti'nin (Kafkas sıradağ­larının kuzeyinde) savaşcı Hat'i 'nin hizmetinde Mts'evar denen "koşanköpekler"i vardır. Seferlerde tannlara eşlik etmekle kalmaz,
onun buyruğu özerine göze görünmeden insanların yanında da savaşarak, zafer kazanmalarına yardımcı olurlar. Çok renkli -beyaz,kırmızı, mavi-, tımaklarından sürekli kan damlayan, boyunlarına
altın zincirler takılı devasa köpekler olarak düşünülürler



Zorda kalan savaşçıların yardımına koşarlar ya da tanrılara karşı suç işlemiş insanların üzerine saldırırlar.


Tıpkı öteki tanrılar gibi, hayır için bağışlar yapılıp dualar edilerek düzenli bir biçimde derin bir saygıyla anılırlar: "Kanlı tırnaklı, altın zincirleriyle koşan köpekler. . .". Tapınağın çevrili
alanında -hiç değilse gizemli bir biçimde- "koşan köpeklerin mezarları" olan bir tür taş yığınlarında yaşarlar. Bu "mezar taşları" sunak ve tapınak yerine geçer  Bu koşan köpek mezarları, doğu Kafkasya'daki (İberya ve Albania) insan mezarlarında bulunan köpeklere ait kemiklerde degörüldüğü gibi, gerçek cenaze törenlerinin uzak bir tanığı olmalı­dır. Kafkaslar'da savaş köpeklerinin varlığı ve onların gömülmeleri olgusu, Antikçağyazarlarıncabilinmekteydi (Strabon XI, 4,5; Solin, XV, 6). Valerius Flaccus, Hazarlı savaşçıların yanında savaşan Kafkas köpeklerinin saldırısını keyifle tasvir ettikten sonra, insanların mezarıanna gömülerek cenaze törenlerindeki onur paylarını aldıklarını da aktarır (Argonautika, VI, 1 06- 1 1 3)


Koşan köpekler kültürün çok eskilere dayandığı söylenebilir: Gerçek ya da yapıntı, temel ögeler, Antikçağ'dan bu yana bilinmektedir. Nasıl eski Kafkas savaşçılarının insan biçimine
girmiş tanrılardan oluşan doğaüstü koruyucuları mevcutsa, onların savaş köpeklerinin de, bilinen mitik ve kültürel uygulamalar ağına sakulabilecek köpek tanrıları vardı. Savaş köpekleri, tarih
sahnesini terketmiş olmalarına rağmen, mit ve rit dizgesi günümü­ze kadar süregelmiştir.